Zorg
Lettertypes/grootte

Het invoeren van de persoonsvolgende financiering (PVF) in de zorgsector, waarbij iedere gebruiker een zogenaamd 'rugzakje' met punten toegewezen krijgt in functie van de zorgzwaarte, geeft de zorgbehoevenden meer vrijheid van zorgkeuzes. Dit klinkt misschien erg mooi maar als ACOD LRB stellen wij ons de vraag of deze vrijheid echt opweegt tegen een dalende zorgkwaliteit en verminderde arbeidsvoorwaarden. Als ACOD LRB merken we tijdens onderhandelingen dat die risico's wel degelijk bestaan.

Vanaf 2019 voor de gehandicaptensector en 2020 voor de woonzorgsector doet de PVF zijn intrede. Iedere zorgbehoevende krijgt op basis van zijn zorgzwaarte een bepaald aantal punten toegewezen die aan een zorgverstrekkende organisatie mag worden toegewezen door de zorgbehoevende of diens voogd. Daarnaast mogen de punten (en bijhorende financiële ondersteuning) ook particulier worden toegekend, bijvoorbeeld aan een familielid die dan (een deel van) de zorg zelf opneemt. Dit noemt men het persoonlijk budget. De ACOD LRB is van mening dat deze geïndividualiseerde benadering van zorgverstrekking een nefaste invloed zal hebben op de zorgverstrekking van de zorgbehoevenden. We hebben op zich niets tegen familiale ondersteuning maar we denken dat een voldoende professionele zorgondersteuning absoluut noodzakelijk is. Het is immers geen koud kunstje om de verantwoordelijkheid te nemen in het administratief zorgdoolhof én daarbij als niet-professioneel de juiste persoonlijke zorg te verlenen. De marktgerichte strijd om PVF-punten zal een volgende stap zijn in dit verhaal. Er zal een concurrentiële zorgstrijd ontstaan die in onze ogen nooit in het voordeel van de zorgbehoevende kan zijn.

Daarnaast zal dit gegarandeerd ook een impact hebben op het personeelsbeleid. Een plots overlijden van een zorgbehoevende bijvoorbeeld zal ervoor zorgen dat de organisatie gebonden punten (die de zorgverstrekkende organisatie recht geeft op subsidies) ziet wegvallen. Hierdoor worden de besturen van de zorgorganisaties gedwongen hun personeelskader aan te passen in functie van een 'worst-case-scenario'. Aangezien de punten voor een PVF financiering tot maximaal 2 maanden blijven 'hangen' na het vertrek van de zorgbehoevende, moet de organisatie snel schakelen om niet in de financiële problemen te geraken. Concreet betekent dat voortdurend rekening houden met het aantal overlijdens, vertrekkende zorgbehoevenden, verandering inschaling zorgzwaarte, besparingen vanwege de Vlaamse overheid, een opname van het persoonlijk budget, enzovoort.

Deze opgelegde flexibiliteit heeft tot gevolg dat er steeds een personeelscontingent van tijdelijke contractanten in stand zal gehouden worden. Contracten van bepaalde duur van meer dan 2 jaar dienst worden juridisch gezien als een contract van onbepaalde duur waardoor er van snelle afvloeiing geen sprake meer is indien er zich calamiteiten voordoen. Daarenboven loop je als zorgorganisatie het risico bekwame krachten te verliezen. Het blijft belangrijk dat er voldoende goede medewerkers in de organisatie blijven waardoor interessante arbeidsvoorwaarden niet mogen onderschat worden. Contracten van bepaalde duur zijn over het algemeen niet interessant voor het personeel.

Een ander gevolg is dat zorgorganisaties meer administratief werk zullen moeten verrichten om alles in het kader van de PVF op te volgen en dit steeds met onzekere parameters.

Tenslotte zweeft ook het privatiseringsspook rond in het zorglandschap. Nog geen week na de gemeenteraadsverkiezingen kondigt de intercommunale voor de gehandicaptenzorg in Limburg (IGL) bijvoorbeeld een fusie aan met de vzw Intesa. Het samenvoegen van beide organisaties zal volgens ons geleidelijk aan leiden tot een privatisering van dit lokaal bestuur waar 650 personeelsleden tewerkgesteld zijn.

De ACOD LRB staat achter vaste, zekere en voldoende financiering met minder administratieve last en meer investeringen in de corebusiness, namelijk de zorg. Echter, het neoliberale efficiëntiemodel waar alles meetbaar moet zijn staat haaks op onze ideeën van een degelijk werkende openbare dienst. De ACOD LRB vreest dat het PVF-model een dalende zorgkwaliteit en verminderde arbeidsvoorwaarden met zich mee zal brengen maar zal niet twijfelen om politici en bestuurders te blijven wijzen op hun verantwoordelijkheden.

Jeroen Deraeck, Frank Hoste