Afvalophaler = zwaar beroep
Ook de afvalophaaldiensten van ons land worden niet gespaard door de regeringsmaatregelen. Net zoals alle Belgen krijgen ook de mannen en de vrouwen van de vuilnisophaling af te rekenen met de verhoging van de BTW en de accijnzen, de indexsprong, langer werken voor een lager pensioen dat zal afhangen van de staatschuld en de gemiddelde levensverwachting, hogere zorgkosten en ga zo maar verder. Nog een grote kaakslag tegen de werknemers van de afvalintercommunales was de grote onduidelijkheid die heerste in verband met de erkenning van hun job als zwaar beroep.
Zwaar beroep
Afvalophalers, en daarbij bedoelen we zowel laders als chauffeurs, voldoen namelijk aan alle vier van de vooropgestelde criteria om erkend te worden als zwaar beroep.
Fysiek zwaar en stresserend werk
Ten eerste is het fysiek zwaar werk dat wordt verricht in allerlei, door de klimaatopwarming steeds extremere, weersomstandigheden, van vrieskou over stormweer tot hittegolven en alles wat daartussen valt. De ettelijke tonnen vuilnis die de ophalers dagelijks inzamelen terwijl ze vaak tientallen kilometers afleggen zijn enorm belastend voor het lichaam, om voorlopig nog te zwijgen over de gevaarlijke (fijn)stoffen en uitlaatgassen die ze onvermijdelijk massaal inademen. Daarnaast wordt er voornamelijk in stedelijke gebieden nog steeds zowel overdag als 's nachts ingezameld in een ploegensysteem, naast stress brengt ook dit lichamelijke last met zich mee.
Gevaarlijk werk
Ten tweede is het ook gevaarlijk werk niet alleen door de inhoud van het vuil, zoals bijvoorbeeld scherpe en/of giftige voorwerpen, asbestmaterialen en chemische producten maar ook door het feit dat de laders en chauffeurs zich de hele dag in het verkeer bevinden. Laders moeten dagelijks meer dan duizend keer de straat oversteken en krijgen volgens recent onderzoek minsten één keer per dag te maken met verbale of fysieke verkeersagressie.(1) Daarnaast moeten de chauffeur zich tot in de meest onmogelijke wegjes wringen, in alle soorten weersomstandigheden zoals zware regenval en ijzige gladheid, al dan niet in combinatie met donker weer.
Chauffeurs hebben een niet te onderschatten verantwoordelijkheid en hebben vaak ogen tekort. Ze moeten de laders in het oog houden, maar ook het aangeboden vuil en het verkeer. En dat terwijl zeker niet alle Belgische automobilisten geduldige en voorbeeldige chauffeurs zijn en regelmatig gevaarlijke manoeuvres uithalen, niet ten minste als ze gehaast zijn en achter de vuilkar terecht komen. Ook laders moeten zich gedurende heel hun ophaalronde goed concentreren om een aanrijding of een valpartij te vermijden en correct toezien op de juiste inhoud van de fractie. Enkele seconden van onoplettendheid zowel van het verkeer als de afvalophalers kan ernstige gevolgen hebben. Wanneer je zoekt zal je dan ook weinig ervaren afvalophalers vinden zonder meerdere ongevallen achter de rug, en die durven wel is te blijven hangen in je hoofd. Dit alles betekent ten derde dus ook mentale belasting en als vierde bijkomende factor stress. Dit laatste wordt trouwens ook in de privé sfeer versterkt door het lage inkomen van de afvalophalers terwijl de prijs van levensmiddelen en wonen stijgt.
Entiteit Intercommunales Vlaams-Brabant
Vastberaden om ook onze stem te laten horen en met de hulp en ondersteuning van de Gewestelijke Secretaris en de toenmalige Voorzitter van ACOD-LRB Vlaams-Brabant werd in februari van dit jaar de Entiteit Intercommunales opgericht. Naast een constructieve samenwerking ter vergelijking van arbeidsreglement, loonschalen en extra legale voordelen was er op de eerste vergadering al snel eensgezindheid dat er een vuist gemaakt moest worden ter erkenning van de afvalophaling als zwaar beroep. De ophaaldiensten van ons land waren in heel het debat over zware beroepen niet of amper aan bod geweest. Een dossier werd opgesteld waarin de Entiteit Intercommunales gedetailleerd aantoonde dat ze in aanmerking kwamen voor alle criteria van een zwaar beroep.
De onduidelijkheid bleef groot en in de eerste aangekondigde reeks van zware beroepen waren afvalophalers niet opgenomen. De oproep van ACOD om massaal deel te nemen aan de betoging van 16 mei werd door de Entiteit Intercommunales dan ook voluit ondersteund. Er werd een affiche en een pamflet geproduceerd die specifiek gericht was tot de afvalophalers van de verschillende intercommunales. De affiches werden opgehangen en de pamfletten uitgedeeld samen met de pensioenkranten van het verenigd vakbondsfront. In combinatie met vele persoonlijke en groepsgesprekken tussen de vakbondsafgevaardigden en hun collega's over de noodzaak om aandacht te eisen leidde dit in de Oost-Brabantse Intercommunale Ecowerf tot een mooie opvolging van van de oproep in verenigd vakbondsfront. Van zo'n 50 stakers trokken er net geen 30 naar Brussel. Ook in andere regio's hebben de afvalophalers zich laten gelden.
Erkenning
Het resultaat mag er acht dagen na de betoging al zijn. Op 24 mei kondigde Minister voor Pensioenen Daniel Bacquelaine een voorlopig akkoord aan waarin vuilnisophalers erkend werden als zwaar beroep. Het is een spijtige zaak dat de ACOD niet betrokken werd in de voorlopige lijst, maar het is zeker onze mede-verdienste dat het debat over zware beroepen ook aandacht heeft gekregen voor vuilnismannen en -vrouwen. De toekomst van de afvalophalers blijft echter onzeker nu bepaalde regeringspartijen zich tegen het voorlopige voorstel verzetten. Ook biedt de ACOD haar achterban de kans om zich uit te spreken over het voorlopige voorakkoord. Zo zullen de vakbondsafgevaardigden van de afvalintercommunales bijvoorbeeld ook duidelijkheid vragen of de omschrijving 'vuilnisophalers' zowel de chauffeurs als de laders en de recyclageparkwachters omschrijft.
Foto met PLAYMOBIL®-figuren*
*Het gebruik van PLAYMOBIL®-figuren betekent geenszins dat deze webstie door geobra Branstätter of haar dochtermaatschappijen ondersteund, toegestaan of op een andere manier goedgekeurd werd, en dat noch geobra Brandstätter Stiftung & Co.KG noch haar dochtermaatschappijen voor de inhoud van deze website verantwoordelijk is.