Op 9 januari 2023 hield ACOD LRB een Regionaal comité in Oostende. Federaal secretaris Willy Van Den Berge lichtte de nefaste gevolgen toe van de nieuwe Vlaamse rechtspositieregeling en het ontslagdecreet voor lokale statutaire ambtenaren. Het comité mondde uit in een actie aan het stadhuis van Oostende samen met ACV OD en VSOA.
Lees hier de toelichting van Willy Van Den Berge
Beste kameraden,
Bedankt voor jullie aanwezigheid hier in Oostende voor onze actie tegen de beslissingen en de voornemens van de Vlaamse Regering. Ik besef dat het op een ongewoon uur is en middenin de nieuwjaarsperiode. Maar het is noodzakelijk. De Vlaamse Regering gaat met twee voeten vooruit in de aanval tegen de ambtenaren, tegen de lokale besturen en tegen de openbare dienstverlening. Als ACOD LRB kunnen we dat in geen geval aanvaarden en we zullen ons hevig verzetten tegen deze plannen. Deze actie kadert in ons actieplan. We zijn al in Berchem geweest om aan de werkgevers duidelijk te maken dat zij niet opkomen voor het algemeen belang en dat zij blijkbaar bereid zijn om de lokale en neutrale dienstverlening te verkopen aan het marktdenken en aan het winstdenken. Het is een omgekeerde wereld waar ambtenaren inderdaad in dienst zullen staan van politici en hun vrienden, en niet meer ten dienste van de bevolking. Vergis jullie niet: de huidige voorstellen en beslissingen van de Vlaamse Regering zullen een enorme en onomkeerbare impact hebben op de lokale besturen. Regelmatig hoor ik mensen opperen dat onze acties toch geen zin hebben, dat de Vlaamse Regering toch niet zal luisteren. Aan die mensen wil ik een uitspraak van Bertolt Brecht in herinnering brengen: “Wie vecht, kan verliezen. Wie niet vecht, heeft al verloren.”
Wat doet deze Vlaamse Regering?
Een aanval op de ambtenaar
Bart Somers en de Vlaamse Regering maken van de ambtenaar een speelbal van de politiek. Het ontslagdecreet pakt de noodzakelijke bescherming ten aanzien van een onafhankelijke ambtenaar weg. De ambtenaar moet de bevelen van de burgemeester en schepenen opvolgen. Ja, hij kan zich verzetten en zeggen dat hij het bevel weigert uit te voeren omwille van het algemeen belang en omwille van strijdigheid met de wetgeving. Maar het gevolg kan dankzij dit ontslagdecreet zijn, dat hij ontslagen wordt. Jawel, een willekeurig ontslag is perfect mogelijk. Je mag dat dan gaan aanvechten voor een arbeidsrechtbank. Stel dat je zelfs kan aantonen dat het inderdaad om een willekeurig ontslag gaat, dan blijf je nog steeds ontslagen. Denk je dat er nog veel ambtenaren gaan rechtstaan tegen plaatselijke machtswellustelingen, zoals burgemeesters Somers, De Wever of Tommelein, om er maar drie te noemen?
Ook organisatorische redenen zijn voldoende om een einde te maken aan een dienstverlening aan de bevolking. Hiermee heeft de politiek eindelijk de stok gevonden om plichtsbewuste ambtenaren het zwijgen op te leggen. Want dat is een doorn in het oog van de politiek. Politici vinden dat zij na een verkiezing een soort onschendbaarheid hebben gekregen van de burger om te doen wat zij willen. En dat is niet correct, kameraden. Ze hebben enkel een mandaat gekregen om hun bevolking te vertegenwoordigen.
Het ontslagdecreet maakt dus de uitgang voor de ambtenaar gemakkelijker. Tegelijkertijd zorgt de nieuwe rechtspositieregeling van Bart Somers ervoor dat ook de toegang tot het ambt en de voorwaarden die eraan vasthangen ontdaan worden van onafhankelijkheid en neutraliteit. En zo komen we meteen terecht bij mijn tweede punt.
De aanval op de sector van de lokale besturen
Die nieuwe rechtspositieregeling is een draak met vele koppen. Het betekent heel concreet het einde van een gemeenschappelijk personeelsbeleid binnen de sector.
De mogelijke gevolgen van deze wijzigingen zijn duidelijk en pervers. Politieke willekeur krijgt terug de macht. Contractualisering en flexibilisering wordt de norm. Het bestuurlijk toezicht wordt uitgekleed. Arbeidsvoorwaarden worden niet meer gemeenschappelijk bepaald, vaste salarisschalen bestaan niet meer. Besturen worden zo in concurrentie geplaatst met elkaar en schaalvoordelen van een gemeenschappelijk beleid worden genegeerd. We gaan dertig jaar terug in de tijd. Personeelsleden worden op deze manier afhankelijk van de intenties van de toevallige politieke meerderheid van elk lokaal bestuur.
Bovendien worden sectorale akkoorden, waarover we zo hard moeten onderhandelen hebben, gewoon overboord gegooid.
Tot slot houdt de Vlaamse Regering zelfs geen rekening met Europese richtlijnen, bvb op het vlak van het evenwicht in de work-life-balans.
De werkgevers hebben een gemene rol gespeeld in dit proces. We hadden een akkoord met de werkgevers om de nieuwe rechtspositieregeling aanvaardbaar te maken, maar de raad van bestuur van VVSG heeft onze consensustekst afgeschoten. Hiermee werd weeral bewezen dat VVSG geen betrouwbare partner is. We hebben dan ook het Herenakkoord opgezegd. Dat betekent concreet dat VVSG geen plaats meer mag nemen in het Comité C1. Bovendien verplicht dat de Vlaamse Regering om een bemiddeling op te zetten. Maar ze doen niets. Het kan deze Vlaamse Regering niet schelen dat afspraken worden geschonden, dat het algemeen belang wordt geschonden of dat de sector van de lokale besturen vernietigd wordt.
Lokale besturen werden terecht als een essentiële dienst beschouwd tijdens de coronacrisis. Zonder sterke lokale besturen zijn dergelijke crisissen onbeheersbaar. Als dank worden ze als verschoppelingen aan de kant geschoven.
Een aanval op de openbare dienstverlening
Vergis jullie niet: veel van deze aanpassingen hebben slechts één doel, namelijk het mogelijk maken van contractualisering, van privatisering en commercialisering, en van afbouw van statutaire bepalingen.
Het publieke karakter zorgt ervoor dat kerntaken voor iedereen op een gelijke manier worden uitgeoefend. Toegankelijkheid, onafhankelijkheid en kwaliteit zijn de onderliggende principes binnen de openbare dienstverlening. Concurrentie doet daar afbreuk aan. Privatisering of andere vormen van uitbesteding zouden betekenen dat men in de ene gemeente op een andere manier de dienstverlening verzorgt dan in een andere. Het is een absurd idee dat concurrentie ervoor zal zorgen dat het voor iedereen beter wordt. Nee, het marktdenken is enkel uit op winst en niet op dienstverlening. Het geheel van de bevolking zal er slechter aan toe zijn.
Deze aanval op de openbare dienstverlening wordt gelanceerd op verschillende vlakken: naast het ontslagdecreet en de nieuwe rechtspositieregeling probeert men ook via het regiodecreet en talloze wijzigingen aan het Decreet over het Lokaal Bestuur privatiseringen, commercialiseringen en uitbestedingen te faciliteren.
Hoe moeilijk het ook is, we zullen ook hiertegen blijven vechten. Het oorspronkelijke privatiseringsdecreet is een stille dood gestorven, dankzij ons verzet. Niemand geloofde dat we dit zouden kunnen tegenhouden, maar we hebben het een halt toegeroepen. Ook nu zullen we ons met hand en tand verzetten tegen de nieuwe voorstellen van de Vlaamse Regering. Ze staan vaak ten dienste van privatiseringen, zoals in het zorgbedrijf Antwerpen en in het privatiseringsdossier van Oostende. En dit brengt ons bij mijn vierde punt.
Waarom zijn we in Oostende
Het privatiseringsdossier in Oostende is een goed voorbeeld van wat ons te wachten staat. Nergens wordt rekening gehouden met het algemeen belang of met het personeelslid. Minister Somers vond het zelfs mogelijk om het vernietigingsbesluit van zijn eigen onafhankelijke administratie naast zich neer te leggen. In de Commissie Binnenland moest Bart Somers zich verdedigen voor dit misbruik van zijn macht. En wie sprong voor zijn kar? Inderdaad, Bart Tommelein, de eeneiïge tweelingbroer van Bart Somers. Samen kozen ze er zelfs voor om pertinente leugens te lanceren. Zo werd aangehaald dat ACOD LRB hem was komen bedanken voor het goede verloop van de privatisering. Niets is minder waar, maar daar trokken de excellenties zich niets van aan. Alles ten dienste van de eigen agenda, en die van de vrienden van de vastgoedmakelaars.
O ja, Bart Tommelein zit eveneens in de raad van bestuur van VVSG. Juist, degene die het akkoord dat de vakbonden bereikt hadden met de onderhandelaars van de VVSG over de nieuwe rechtspositieregeling, weggestemd hebben.
En Bart Tommelein is ook het brein achter het nieuwe project van het eengemaakte ziekenhuis AZ Oostende.
Voldoende redenen dus om de nieuwjaarsreceptie van deze burgemeester te verstoren en te wijzen op de principes van openbare dienstverlening: onafhankelijkheid, toegankelijkheid en kwaliteit, zodat de dienstverlening inderdaad gegarandeerd wordt voor iedereen.
Nieuwjaarsboodschap
Ik wil tot slot mijn hoop uitdrukken dat we snel verlost raken van dergelijke opportunistische figuren in de politiek. Er moet terug gehandeld worden vanuit principes van rechtvaardigheid. En liefst zoals John Rawls ze beschreef in zijn rechtvaardigheidstheorie. Politici mogen geen beslissingen nemen vanuit hun eigen positie, maar zouden er volledig afstand van moeten kunnen doen. Als een politicus geen rekening houdt met wie hij is, waar hij woont, hoeveel hij verdient en wat voor ideologie of levensbeschouwing hij aanhangt, dan zal hij alle mogelijke belangen in rekening brengen. Dan is het ook ondenkbaar dat een samenleving ingericht wordt met een kinderopvang die door de begeleider-kind ratio onwerkbaar wordt. Dan is het ondenkbaar dat de zorg uitbesteed wordt aan het winstdenken. Dan bestaat het niet dat men kiest voor ambtenaren die gebukt gaan onder politieke willekeur. Dan wil men sterke openbare diensten die opkomen voor iedereen in de samenleving. En dan wil men een sterke sociale zekerheid.
Laat dat dan mijn nieuwjaarsboodschap zijn voor de Bartjes van deze wereld. Voor jullie heb ik alleen maar warme wensen. Dat jullie gelukkig en gezond het nieuwe jaar mogen inzetten. En dat we samen mogen strijden voor een rechtvaardige wereld.
Gelukkig nieuwjaar en hartelijk dank voor jullie komst.