Fiscale rechtvaardigheid
BELASTINGONTDUIKING. CRIMINALITEIT EN GEVOLGEN
- Internationale belastingcriminaliteit
De Belgische nationale sport - belastingontduiking - ontpopt zich tot een ware misdaad. Net als in de politieseries van Hollywoodmakelij dienen bepaalde witteboordenwerkers om de gangsters te verbergen die open en bloot opereren…
Al jarenlang stellen we vast dat er steeds sterker wordende banden lijken te bestaan tussen de advocaten- en de belastingadvieskantoren enerzijds en de economische, politieke en bankenwereld anderzijds. Die eerste vormen de ontbrekende schakel tussen de volgende 3 maatschappelijke spelers: de multinationals, de banken en de politieke wereld. Dankzij die banden kunnen bepaalde mensen of belastingen omzeilen, of een ware internationale misdaad op touw zetten.
Die daden werden aan de kaak gesteld toen er in de internationale pers veel inkt vloeide over zaken zoals Lux Leaks, Swiss Leaks, Panama Papers… en op Belgisch niveau de Chodiev-zaak, ook wel gekend als de “Kazakhgate”.
De betrokken “zakenmilieus” en de ultraliberale machten hebben het over “optimalisatieoefeningen”, het rechtssysteem en de pers stellen de fiscale fraude aan de kaak. Wij zien hierin echte misdaadoperaties om overheidsgeld te verduisteren. Het gaat uiteindelijk slechts om een verschil in woordkeuze, woorden worden verdraaid om de publieke opinie geniepig te manipuleren. Daarom moeten wij weerwoord bieden aan het simplistische en instrumentalistische discours van rechts. Om onze woorden kracht bij te zetten hoeven we gewoon maar enkele veelzeggende cijfers voor te leggen: België prijkt tussen de koplopers op vlak van belastingontduiking, aangezien jaarlijks 22 (laag ingeschat) tot 31 miljard euro verdwijnt in België, goed voor 5,4% tot 7,6% van het BBP (407,6 miljard euro in 2019 [1]). De laatste schattingen (2019) vermelden het exorbitante bedrag van 36 miljard euro! Met die financiële middelen zouden alle begrotingsproblemen van de Belgische Staat van de baan zijn. Dat zou het einde inluiden van het besparingsbeleid.
En nog bedroevender: als witteboordencriminaliteit aan het licht wordt gebracht (Lux Leaks, Swiss Leaks, Panama Papers…), dan komt er geen enkel juridisch of politiek staartje! Erger nog, men vervolgt de klokkenluiders.
[1] Bron IWEPS
Erger nog, een bepaalde politieke klasse zet alle zeilen bij om de instrumenten te vernietigen waarmee we deze criminaliteit kunnen bestrijden. Zo stellen we in België een substantiële daling vast van het aantal personeelsleden bij de belastingdiensten:
- Het totaal aantal medewerkers is gedaald van 10 623 (2010) naar 8292 (2016) = - 22%.
- Het aantal controleurs is gedaald van 5235 (2012) à 2715 (2017) = - 48 % in 5 jaar!
Dit heeft een niet verwaarloosbare impact op de controles: -394 923 tussen 2011 en 2016, oftewel een daling met 72%! De jaarlijkse schatting van het verlies aan belastinginkomsten loopt dus op tot minimum 922 miljoen euro (€ 559 mln. Ven.B., € 311 mln. PB en € 52 mln. voor de btw) [1]. Volgens de Vif rijzen deze cijfers de pan uit [2]: zo gaan we van 150 miljoen in 2016 naar 300 miljoen in 2017 en 573 miljoen in 2018! Die evolutie valt in verband te brengen met het tekort aan personeelsleden.
Hetzelfde verhaal bij de gespecialiseerde politiediensten. In 2018 heeft de minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken bevestigd dat er een tekort van 15,85% is aan financiële rechercheurs (ecofin) binnen de federale gerechtelijke politie. Volgens de cijfers die wij bemachtigd hebben, is de situatie eigenlijk nog erger, aangezien er 186 op 656 ecofin-rechercheurs te weinig zijn, oftewel 28,35% (cijfers van de OT3, de organieke tabel van het personeel van de federale politie in 2017). Bovendien werd op initiatief van bovengenoemde minister een deel van dat personeel andere taken toebedeeld, zoals de strijd tegen terrorisme, en wordt het steeds moeilijker om rechercheurs aan te werven die gespecialiseerd zijn in financiële misdaadzaken. Om die redenen kan men uiteraard verwachten dat het tekort in de komende jaren zal toenemen. Wij verwijzen hierbij naar de titel van het tijdschrift POUR die boekdelen spreekt over deze kwestie: “Hoe meer stropers, hoe minder jachtopzieners”!
En wat doet de politieke wereld om die fraude te bestrijden? Niets of zo goed als niets. Laten we bijvoorbeeld even kijken naar het initiatief van de OESO dat de rijke landen in 2015 hebben opgestart als reactie op de zaken die in de pers verschenen. Dit gaf aanleiding tot een actieplan genaamd BEPS (Base Erosion and Profits Shifting) dat bepaalt dat multinationals de kerncijfers moeten aangeven met details per filiaal en per land (winst, betaalde belastingen, aantal werknemers). Die aangiftes moeten vertrouwelijk blijven en enkel de belastingdiensten mogen ze gebruiken, ze zijn niet bestemd voor het grote publiek. Die inspanningen worden gedwarsboomd doordat er minder mankracht is binnen de belastingdiensten die zo de nodige controles niet kunnen uitvoeren om de fiscale constructies te vervolgen.
[1] Bron: tijdschrift POUR nr. 5, februari-maart-april 2019. Zie hiervoor: https://pour.press/le-compteur-de-levasion-fiscale-vous-dit-a-la-seconde-ce-que-lon-vous-vole/
[2] Le Vif van 20 juni 2019, nr. 25, pagina 36.
- Gevolgen van ontduiking
Wat zijn de vernietigende gevolgen van belastingontduiking? Burgers hebben geen toegang tot basisbehoeften zoals gezondheidszorg, gezonde voeding, werk en degelijke huisvesting of onderwijs, mobiliteit… Kortom, zoals verschillende internationale en nationale studies reeds aantoonden: een lagere levensverwachting voor de zwaksten. Laten we deze specialisten in belastingontduiking dus ook noemen wat ze eigenlijk zijn: roofdieren voor hun soortgenoten!
Terwijl de Belgische modelburger veel belastingen betaalt, betalen de rijkste Belgen en de multinationals geen of nagenoeg geen belastingen! Die fiscale onrechtvaardigheid is een dubbele straf voor de burgers doordat de rijkdom niet herverdeeld wordt: een eerste straf schuilt in de verarming van de burgers en de huishoudens die meer bijdragen, een tweede straf in de verzwakking van de voorzieningen die toegang geven tot levensnoodzakelijke middelen en diensten, vooral via de met belastinggelden gefinancierde overheidsdiensten. Daarom moet iedereen naar eigen vermogen geld in de staatskas brengen om de overheidsdiensten te kunnen uitbouwen en iedereen toegang te verschaffen tot het recht om in waardige en toereikende omstandigheden te kunnen leven.
We moeten het volk ook het belang van rechtvaardige belastingen verklaren en uitleggen dat de sociale bijdragen een uitgesteld inkomen vormen waarvan iedereen op meerdere manieren de vruchten plukt: uitkeringen, gezondheidszorg, pensioen… Meer gelijkheid leidt tot een beter leven voor iedereen, zelfs voor de rijksten. Meer ongelijkheid brengt een maatschappelijke kost met zich mee op vlak van gezondheid, spanningen en conflicten. De progressiviteit van de belastingschijven moet eveneens herzien worden. Hoe meer schijven er in een belastingsysteem zijn, hoe progressiever de belastingen stijgen op basis van het inkomen… en hoe rechtvaardiger het systeem is! Toch is België de laatste jaren een volledig andere weg ingeslagen. Tussen 1988 en 2002 werd het aantal belastingschijven verlaagd van 12 naar 7. In 2002 heeft de toenmalige minister van Financiën Didier Reynders (MR) vervolgens de belastingtarieven van 55% en 52,5% geschrapt en een tarief van 52% ingevoerd. Diezelfde minister heeft vervolgens het tarief van 52% geschrapt om het te vervangen door een tarief van 50%. In minder dan 20 jaar zijn we dus van 12 naar 5 belastingschijven gegaan. Daardoor verminderde de progressiviteit en de rechtvaardigheid van de belastingen beduidend (vooral door de hoogste schijven te schrappen). Wij vragen dus in de eerste plaats om de hoogste belastingschijven die 15 jaar geleden werden geschrapt opnieuw in te voeren (52,5% op de laatste inkomensschijf van meer dan € 6000 bruto per maand en 55% op de laatste inkomensschijf van meer dan € 8000 bruto per maand).
Belastingen betalen is wettelijk, naargelang zijn middelen bijdragen is rechtvaardig!
Voor echte fiscale rechtvaardigheid eisen wij:
1/ Overheidsmaatregelen tegen fiscale ongelijkheid
Door
- Een vermogenskadaster in te voeren;
- Een belasting op grote vermogens in te voeren (bijvoorbeeld een progressieve belasting voor wie een vermogen heeft van meer dan 1 miljoen euro);
- Een echte progressiviteit van de personenbelasting uit te bouwen, vooral door de hogere schijven opnieuw in te voeren en de belastingdruk voor kleine inkomens en vermogens te verlagen;
- De vele belastingaftrekposten te schrappen waarvan de grote bedrijven en de grote vermogens genieten (waaronder de notionele interestaftrek) en één enkele Europese Ven.B. (vennootschapsbelasting) in te voeren;
- Het onevenwicht tussen belasting op arbeid (momenteel 70% van alle belastingen) en belasting op kapitaal weg te werken door alle inkomens samen te nemen bij de berekening van de belasting (arbeid, onroerend goed, vermogen);
- Een belasting op vastgoedtransacties en meerwaarde in te voeren;
- Een belasting op CO2-uitstoot voor bedrijven in te voeren.
Voor echte fiscale rechtvaardigheid eisen wij:
2/ Dat de belastingdiensten versterkt worden!
Door
- De belastingdiensten (de Belastinginspectie van de FOD Financiën) en de diensten ter bestrijding van de fraude en fiscale criminaliteit (waaronder de Cel voor Financiële Informatieverwerking) te versterken. Daarvoor moet het huidig aantal belastingcontroleurs (2715) minimum verdubbeld worden;
- De ecofin-recherchediensten bij de federale gerechtelijke politie te versterken door rechercheurs te herbestemmen en nieuwe krachten aan te werven;
- Het bankgeheim en fiscaal geheim volledig op te heffen in België;
- (Binnen de FOD Financiën) een register op te stellen van de brievenbusmaatschappijen en de ontvangers van hun diensten;
- De multinationals te verplichten om (in elk land) aangifte te doen met een activiteitenverslag, omzet, lijst van aandeelhouders en loontrekkenden, winst en betaalde belastingen;
- Strengere sancties in te voeren voor alle verantwoordelijken, tussenpersonen en belanghebbenden bij een fraudeactie en/of belastingontduiking (met inbegrip van de advocaten en gespecialiseerde bureaus).