Een jaar geleden vernietigde Cathy Berx (CD&V), gouverneur van Antwerpen, de besluiten van het Zorgbedrijf en de Antwerpse gemeenteraad die het aantrekken van privékapitaal mogelijk moesten maken. Zij gaf hiermee gevolg aan de klachten van o.a. ACOD LRB. Zorgbedrijf Antwerpen probeerde haar privatiseringsplannen daarna waar te maken door de oprichting van een woonzorgvereniging. Ook daartegen kwamen er verschillende klachten. Minister Somers geeft de klagers nu gelijk en keurt de oprichting van de woonzorgvereniging niet goed.
Het Zorgbedrijf Antwerpen wil kost wat kost in zee gaan met private partners en wil het model van de commerciële ouderenzorg overnemen. In de commerciële zorgsector zijn het vooral vastgoedbedrijven die grote winsten maken en geld afromen uit de zorg.
Tot vandaag mag een publieke welzijnsvereniging echter geen privékapitaal aantrekken. Het wijzigen van het Decreet Lokaal Bestuur om dit wettelijk mogelijk te maken, lukte niet. Het parcours hiervan kon je op deze website volgen.
Nieuw manoeuvre
Op 30 mei 2022 besliste de raad voor maatschappelijk welzijn van Antwerpen, gevolgd door de gemeenteraad, om de Woonzorgvereniging "Zorgbedrijf" op te richten. Medeoprichters en deelnemende leden voor deze nieuwe structuur zijn: OCMW Antwerpen, stad Antwerpen, Welzijnsvereniging Zorgbedrijf Antwerpen en Ziekenhuisnetwerk Antwerpen vzw (ZNA). Deze laatste is juridisch gezien een private partner.
In de verdere uitwerking blijkt ZNA geen grote rol toebedeeld. Het zaait minstens twijfel over de achterliggende motieven. Wil men een bres maken met ZNA als private partner om later andere spelers aan te trekken?
Aanvraag
De oprichting van een Woonzorgvereniging moet goedgekeurd worden door de Vlaamse Regering. Op 31 mei 2022 werd het oprichtingsdossier overgemaakt met volgende stukken:
- de beslissing van de raad voor maatschappelijk welzijn
- het initiële financieel plan voorgelegd aan de raad
- de ontwerpstatuten
- de motiveringsnota
- het bestuursplan
- de beslissing van de gemeenteraad
Nieuwe klachten
ACOD LRB diende opnieuw klacht in. Ook ACV Openbare Diensten en Lise Vandecasteele, gemeenteraadslid van oppositiepartij PVDA, deden hetzelfde.
ACOD LRB vocht de beslissingen van de OCMW- en -gemeenteraad van Antwerpen aan op verschillende punten:
- Het blijft onwettelijk. Er is nog steeds geen rechtsgrond voor de beslissingen.
- Schending van het Syndicaal Statuut: er moeten voorafgaandelijk onderhandelingen gebeuren. In de motivatienota blijft sociaal overleg beperkt tot informeren en consulteren (achteraf).
- Onduidelijkheid welk personeel terecht komt in de nieuwe Woonzorgvereniging.
- Te beperkte waarborgen voor de rechten van het personeel, zowel contractueel als statutair.
- Het is onwettelijk om statutairen ter beschikking te stellen van een private Woonzorgvereniging.
- De noodzaak om ZNA te betrekken als private partner wordt niet aangetoond. De motivatienota versterkt de indruk dat het enkel gaat om een tussenstap naar verdere privatisering en commercialisering.
- Het financieel plan is te summier en voldoet niet aan de wettelijke vereisten.
- De vermelding over de VIA-akkoorden is fout.
- Er ontbreken stavingsstukken.
Somers volgt de klachten
Op 29 augustus 2022 ontving ACOD LRB Antwerpen antwoord van minister Somers over de ingediende klacht. De minister laat weten dat hij de oprichting van de Woonzorgvereniging "Zorgbedrijf" niet goedkeurt. Dat dit impliciet inhoudt dat ook de beslissingen van de raad voor maatschappelijk welzijn en de gemeenteraad van Antwerpen vervallen.
De minister had verduidelijking gevraagd, maar ook de antwoorden vanuit de seniorenstad volstonden niet.
Zijn besluit is in hoofdzaak gemotiveerd vanuit twee onwettigheden:
- Het financieel plan is onvoldoende transparant. Het bepaalt niet duidelijk wie van de partners eventuele verliezen zal dragen. De minister kreeg op een aantal punten verduidelijking. Die info was niet gekend bij de raadsleden op het moment van hun beslissing.
- Er is geen wettelijke basis om statutairen ter beschikking te stellen van de nieuwe Woonzorgvereniging.
Hoe het nu verder gaat, valt af te wachten. Neemt het stadsbestuur (N-VA, Vooruit, Open vld) zijn verantwoordelijkheid? Een deel van de financiële onzekerheid van Zorgbedrijf Antwerpen komt immers het snoeien in de subsidies aan het Zorgbedrijf. Of blijft men twijfelachtige constructies bedenken waar niemand beter van wordt, behalve misschien een aantal commerciële spelers?
Lees ook